Mang thai mà bị bệnh gout thai kỳ thì phải làm sao? Ai cũng nói với bạn bệnh gout thai kỳ rất nguy hiểm. Thực tế đã chứng minh mẹ bầu bị gout có thể kéo theo nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ, cao huyết áp, tiền sản giật,…Nhưng khoan! Hãy thôi lo lắng và xem bài viết này! Mọi vấn đề liên quan đến bệnh gout dành cho mẹ bầu nằm trong đây!
Bệnh Gout thai kỳ là gì?
Nếu bạn muốn có cái nhìn khái quát hơn, để chủ động trong việc phòng và điều trị gout thai kỳ. Cũng như không bị hoang mang lo lắng đến “chẳng dám ăn gì”, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của cả mẹ và con. Việc đầu tiên bạn cần là hiểu về bệnh gout thai kỳ.
Theo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị các bệnh cơ xương khớp của Bộ Y tế:
Bệnh gout (gút)
Là bệnh viêm khớp do vi tinh thể, đặc trưng bởi những đợt viêm khớp cấp tái phát, có lắng đọng tinh thể muối urat natri trong các mô, gây ra do tăng acid uric trong máu.
Gout là bệnh do rối loạn chuyển hóa nhân purin, thuộc nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa. Gout có 2 loại:
- Gout nguyên phát (đa số các trường hợp):
- Là bệnh lý phát sinh ngay từ đầu trong cơ thể bạn. Hiện nay vẫn chưa rõ nguyên nhân.
- Bệnh gout nguyên phát thường chiếm đa số các trường hợp bị gout và liên quan rất nhiều đến chế độ ăn uống. Cụ thể, chế độ ăn thực phẩm có chứa nhiều purin như: gan, thận, tôm, cua, lòng đỏ trứng, nấm,… được xem là làm nặng thêm bệnh.
- Gout thứ phát:
- Một số hiếm do các rối loạn về gen (nguyên nhân di truyền). Nếu người trong gia đình bạn (bố hoặc mẹ) bị gout, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường.
- Ngoài ra, bệnh gout thứ phát còn hình thành do một số bệnh khác gây ra. Vì các bệnh này làm cơ thể bạn tăng sản xuất acid uric hoặc giảm đào thải acid uric hoặc cả hai.
- Các yếu tố nguy cơ của bệnh là tăng huyết áp, béo phì, và hội chứng chuyển hóa, tăng insulin máu và sự đề kháng insulin, uống nhiều rượu.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
- Top 7 Dấu Hiệu Có Thai Sớm Nhất Cực Chính Xác
- Phá Thai Bằng Thuốc Và Tất Cả Những Điều Chị Em Cần Phải Biết
Bệnh gout thai kỳ
Bệnh gout thai kỳ cũng là bệnh lý rối loạn chuyển hóa purin, dẫn đến tăng acid uric máu. Kết quả là tinh thể muối bị lắng đọng tại các mô, khớp. Điều này làm cho mẹ bầu bị những đợt viêm khớp cấp tái phát.
Bệnh gout thai kỳ hoàn toàn giống bệnh gout thông thường, nhưng khi mắc phải trong quá trình mang thai thì cả mẹ và bé đều có thể gặp những tác hại nặng nề.
Bài viết này tập trung cung cấp đến bạn thông tin cụ thể về bệnh gout thai kỳ do thai nghén. Cụ thể như sau:
Nguyên nhân mẹ bầu bị gout thai kỳ
Khi mang thai, mẹ bầu có nguy cơ mắc phải bệnh gout khá cao. Nguyên nhân do:
Chế độ ăn uống “bổ” quá mức!
Gia đình có người mang thai, ai cũng yêu thương và chăm sóc kỹ hơn cho mẹ bầu. Món nào ngon nhất, bổ nhất đều dành cho mẹ và bé con tương lai.
Chưa kể đến khi thai nghén, một số mẹ bầu thèm món nào là có thể ăn truyền kỳ mình món đó trong thời gian dài.
Việc bồi bổ cơ thể như vậy dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng, không đúng như các chuyên gia dinh dưỡng đưa ra.
Kết quả là dẫn đến có thể mẹ bầu sẽ tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa purin, và đây cũng là khởi đầu của nguy cơ mắc bệnh gout thai kỳ.
Sau đây là một số thực phẩm khi dùng vừa phải thì “bổ thật”, còn dùng nhiều quá thì sẽ “bổ bệnh”, mẹ bầu lưu ý nhé:
- Thịt các loại động vật: thịt bò, thịt gà, thịt heo,… Bao gồm cả nước hầm từ thịt!
- Nội tạng động vật: gan, thận, lá lách, óc,…
- Hải sản: cá hồi, cá thu, cá trích,cá mòi, tôm, cua, ghẹ,…
- Một số loại rau: súp lơ, măng tây, nấm, đậu, cây đậu lăng,…
- Các loại bánh làm từ bột nở: bánh mì, bánh bao, bánh nướng,…
Ngoài việc tăng acid uric do thực phẩm gây gout, còn có nguyên nhân xuất phát từ sự giảm đào thải acid uric gây gout. Cụ thể là:
- Bia, rượu: dùng trong thai kỳ không tốt vì cồn làm giảm bài tiết acid uric.
Mẹ bầu không thể tránh hết mọi thực phẩm vì bé con cũng cần dinh dưỡng đầy đủ cho sự phát triển trong bụng mẹ.
Bạn có thể tham khảo lời khuyên của các chuyên gia dinh dưỡng, bao gồm chế độ ăn trong thai kỳ sao cho cân bằng nhất.
Từng dùng thuốc điều trị một hay nhiều bệnh có nguy cơ gây bệnh gout
Đôi khi bạn phát hiện có thai trong quá trình đang điều trị một số bệnh, khi đó bác sĩ sẽ điều chỉnh phác đồ sao cho phù hợp với bạn và thai nhi. Đồng thời, cũng có những bệnh lý bạn bắt đầu mắc phải khi mang thai. Do đó dẫn đến nguy cơ bạn có thể bị thêm bệnh gout thai kỳ.
Chắc chắn rằng trong việc chăm sóc sức khỏe mẹ bầu, bác sĩ sẽ chọn phương pháp điều trị tốt nhất những bệnh lý trong thai kỳ, nhằm giúp bạn được mẹ tròn con vuông.
Vì vậy việc biết những yếu tố nguy cơ để lưu ý hơn trong sinh hoạt ăn uống sẽ giúp mẹ bầu hạn chế tối đa những điều không mong muốn.
Trước khi mang thai hoặc trong quá trình mang thai, nếu mẹ bầu bị một hoặc nhiều bệnh sau thì sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh gout thai kỳ:
- Suy thận nói riêng và các bệnh lý làm giảm độ thanh lọc acid uric của cầu thận nói chung.
- Các bệnh về máu: bệnh bạch cầu thấp.
- Dùng thuốc lợi tiểu như: Furosemide, Thiazid, Acetazolamide,…
- Sử dụng các thuốc ức chế tế bào để điều trị các bệnh ác tính.
- Sử dụng thuốc chống lao như: Ethambutol, Pyrazinamid,…
Một số mẹ bầu có thể bị tiểu đường thai kỳ, hay hội chứng rối loạn chuyển hóa, tác dụng phụ của những bệnh này khiến mẹ bầu phát sinh bệnh gout thai kỳ và ngược lại.
Việc theo dõi, kiểm soát bệnh sẽ thuận lợi nếu bạn có kiến thức cơ bản về gout thai kỳ, nhằm cung cấp thông tin cụ thể cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe bạn. Nhờ vậy phác đồ điều trị gout thai kỳ của bạn cũng mau đạt hiệu quả tốt nhất.
Lời khuyên ở đây là bạn đừng vội chỉ tìm cách chữa mà hãy tìm hiểu về những dấu hiệu cảnh báo, cách xác định tình trạng bệnh và những nguyên tắc điều trị gout thai kỳ đang được bác sĩ ưu tiên áp dụng.
Triệu chứng và xét nghiệm xác định bệnh gout thai kỳ
Triệu chứng báo hiệu nguy cơ bị gout
Đối với người bình thường, Bộ Y tế đưa ra 3 biểu hiện lâm sàng cụ thể để đánh giá nguy cơ mắc bệnh:
- Cơn gout cấp.
- Lắng đọng urat.
- Và biểu hiện về thận.
Trong giai đoạn mang thai, mọi bất thường bạn cảm thấy được hoặc những bất thường trong các chỉ số xét nghiệm đều có thể báo hiệu cho một bệnh tiềm ẩn.
Do vậy mẹ bầu hãy nhớ luôn đi khám định kỳ cũng như không nên xem nhẹ triệu chứng bất thường dù nhỏ nhất trong cơ thể mình.
Bệnh gout thai kỳ gần như không có biểu hiện gì rõ ràng khi mới bị, cho đến khi bạn làm các xét nghiệm thăm khám sức khỏe hoặc có sự xuất hiện đầu tiên về cơn gout cấp.
Trên thực tế một số bệnh khác cũng gây biểu hiện viêm đau khớp, như:
- Viêm khớp do lắng đọng các tinh thể khác (pyrophosphate calci dihydrate) hay bệnh giả gout.
- Viêm khớp nhiễm khuẩn.
- Viêm khớp dạng thấp.
- Viêm khớp phản ứng.
- Bệnh lý khác: viêm mô tế bào, bệnh mạch máu ngoại biên,…
Mẹ bầu không nên quá lo lắng mà hãy để ý xem cơn đau khớp của bạn có những biểu hiện sau không, để bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác nhất bạn nhé!
Cơn gout cấp
Thông thường, cơn gout cấp tính đầu tiên xuất hiện ở lứa tuổi 35 – 55, ít khi trước 25 hoặc sau 65 tuổi. Ở nữ ít xảy ra trước tuổi mãn kinh. Ở nam mắc ở tuổi càng trẻ thì bệnh càng nặng. Mẹ bầu nếu bị bệnh gout thai kỳ cũng có thể gặp cơn gout cấp:
- Điều kiện dễ xảy ra:
- Nhiều khi không biết nhưng có thể xảy ra sau bữa ăn có nhiều thịt (nhất là loại thịt có nhiều purin), rượu,…
- Sau xúc cảm mạnh, sau chấn thương kể cả vi chấn thương (đi giày chật),…
- Sau nhiễm khuẩn,…
- Xuất hiện đột ngột ban đêm:
- Bạn thức dậy vì đau ở khớp, thường là khớp bàn – ngón chân cái (60 – 70%).
- Khớp sưng to, đỏ, phù nề, căng bóng, nóng, đau dữ dội và ngày càng tăng, và chạm nhẹ cũng rất đau.
- Vị trí đau thay đổi thứ tự: bàn chân, cổ chân, gối, bàn tay, cổ tay, khuỷu, hiếm thấy ở khớp háng, vai, cột sống.
- Lúc đầu chỉ viêm một khớp sau đó có thể viêm nhiều khớp.
- Ngoài khớp ra, túi thanh dịch, gân, bao khớp cũng có thể bị thương tổn.
- Các dấu hiệu viêm:
- Có thể kéo dài nhiều ngày, thường từ 5 – 7 ngày rồi các dấu hiệu viêm giảm dần.
- Khớp của bạn sẽ đỡ đau, đỡ nề, bớt đỏ.
- Hết cơn, khớp trở lại hoàn toàn bình thường.
- Trong cơn gout cấp có thể có sốt vừa hoặc nhẹ.
- Cơn gout cấp dễ tái phát, khoảng cách có thể gần nhưng cũng có thể rất xa, có khi hơn 10 năm.
- Bên cạnh thể điển hình, cũng có thể tối cấp với khớp viêm sưng tấy dữ dội, bạn đau nhiều nhưng cũng có thể nhẹ, kín đáo, đau ít dễ bị bỏ qua.
Các xét nghiệm tầm soát, theo dõi bệnh gout
Khi bạn mang thai, việc xét nghiệm máu cũng phần nào giúp bác sĩ tầm soát, theo dõi bệnh gout thai kỳ. Chỉ cần thấy chỉ số acid uric máu tăng hơn trong khoảng tham chiếu, bác sĩ sẽ cảnh báo với mẹ bầu. Từ đó hướng dẫn bạn thay đổi chế độ sinh hoạt cũng như nhắc bạn để ý theo dõi các triệu chứng tiến triển bệnh nếu có.
- Xét nghiệm máu:
- Acid uric máu tăng hơn 0.42 mmol/l.
- Tùy nhiên khoảng 40% bệnh nhân có cơn gout cấp nhưng acid uric máu bình thường.
- Định lượng acid uric niệu 24 giờ:
- Để xác định tăng bài tiết (> 600 mg/24h) hay giảm thải tương đối (< 600 mg/24h).
- Nếu acid uric niệu tăng dễ gây sỏi thận và không được chỉ định nhóm thuốc tăng đào thải acid uric.
Ngoài ra, còn các xét nghiệm khác có thể cần tiến hành sau khi sinh nếu bạn vẫn bị viêm khớp cấp tái phát. Mục đích nhằm chẩn đoán chính xác bạn đã hết bị gout thai kỳ chưa, hay bệnh đã tiến triển thành gout mãn tính như xét nghiệm dịch khớp, Xquang khớp,…
Lưu ý:
Các xét nghiệm khác có tiến hành trong thai kỳ được không và khi nào cần phải thực hiện thì tùy tình trạng sức khỏe của bạn và theo chỉ định của bác sĩ mà thực hiện.
Tuyệt đối bạn không được đến các cơ sở tư nhân không rõ nguồn gốc để thực hiện các xét nghiệm vì nguy cơ tác dụng phụ rất lớn.
Cụ thể như việc chọc dịch khớp ở người không có thai cũng rất dễ gây nhiễm trùng nếu thực hiện không đảm bảo vô trùng.
Bệnh gout thai kỳ có trở thành gout mãn tính không?
Thật ra để xác định một người bị gout hay không cần rất nhiều yếu tố chứ không phải chỉ dựa vào cơn đau khớp cấp và chỉ số acid uric trong máu cao. Nếu mẹ bầu bị bệnh gout thai kỳ, sau khi điều chỉnh chế độ sinh hoạt và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, bệnh sẽ hết hẳn lúc bạn sinh xong.
Nếu sau sinh mà bạn vẫn bị viêm khớp cấp, khi sức khỏe của bạn và con ổn hơn, bạn có thể làm các xét nghiệm bổ sung để kiểm tra tình trạng mức độ bệnh gout trong cơ thể mình.
Có thể áp dụng một trong các tiêu chuẩn sau để chẩn đoán xác định một người bị gout, bạn tham khảo để rõ hơn nhé:
Tiêu chuẩn Bennet và Wood (1968)
Độ nhạy 70%, độ đặc hiệu 82,7%
Tiêu chuẩn Bennet và Wood (1968) được áp dụng rộng rãi nhất ở Việt Nam do dễ nhớ và phù hợp với điều kiện thiếu xét nghiệm:
- Hoặc tìm thấy tinh thể natri urat trong dịch khớp hay trong các hạt tophi.
- Hoặc tối thiểu có hai trong các yếu tố sau đây:
- Tiền sử hoặc hiện tại có tối thiểu hai đợt sưng đau của một khớp với tính chất khởi phát đột ngột, đau dữ dội, và khỏi hoàn toàn trong vòng 2 tuần.
- Tiền sử hoặc hiện tại có sưng đau khớp bàn ngón chân cái với các tính chất như trên.
- Có hạt tophi.
- Đáp ứng tốt với colchicin (giảm viêm, giảm đau trong 48 giờ) trong tiền sử hoặc hiện tại.
Tiêu chuẩn của ILAR và Omeract năm 2000
Độ nhạy 70%, đặc hiệu 78,8%
- Có tinh thể urat đặc trưng trong dịch khớp, và/ hoặc:
- Hạt tophi được chứng minh có chứa tinh thể urat bằng phương pháp hóa học hoặc kính hiển vi phân cực, và/ hoặc:
- Có 6 trong số 12 biểu hiện lâm sàng, xét nghiệm Xquang sau:
- Viêm tiến triển tối đa trong vòng một ngày.
- Có hơn một cơn viêm khớp cấp.
- Viêm khớp ở một khớp.
- Đỏ vùng khớp.
- Sưng, đau khớp bàn ngón chân cái.
- Viêm khớp bàn ngón chân cái ở một bên.
- Viêm khớp cổ chân một bên.
- Tophi nhìn thấy được.
- Tăng acid uric máu (nam lớn hơn hoặc bằng 0.42 mmol/l, nữ lớn hơn hoặc bằng 0,36 mmol/l).
- Sưng đau khớp không đối xứng.
- Nang dưới vỏ xương, không có hình khuyết xương trên Xquang.
- Cấy vi khuẩn âm tính.
Điều trị
Nguyên tắc chung
- Điều trị viêm khớp trong cơn gout cấp.
- Dự phòng tái phát cơn gout.
- Dự phòng lắng đọng urat trong các tổ chức.
- Dự phòng biến chứng thông qua điều trị hội chứng tăng acid uric máu với mục tiêu kiểm soát acid uric máu dưới 60 mg/l với gout chưa có hạt tophi và dưới 50 mg/l khi gout có hạt tophi.
Điều trị cụ thể
Bệnh gout thứ phát thường có nguyên nhân gây bệnh rõ ràng. Vì thế nếu mẹ bầu bị gout thứ phát, khi tìm hiểu rõ nguyên nhân gây ra bệnh, điều trị khỏi bệnh thì gout cũng sẽ khỏi hẳn.
Việc tuân thủ hướng dẫn của các chuyên gia dinh dưỡng trong quá trình chăm sóc sức khỏe bạn và con được ưu tiên hàng đầu.
Chế độ ăn uống – sinh hoạt
Để điều trị và phòng ngừa bệnh gout nguyên phát, bạn phải chú ý tuyệt đối trong chế độ ăn uống.
- Tránh các chất có nhiều purin như nội tạng động vật, thịt, cá, tôm, cua,…
- Có thể ăn trứng, hoa quả.
- Ăn thịt không quá 150 gam 1 ngày.
- Không uống rượu, cần giảm cân, tập luyện thể dục thường xuyên,…
- Uống nhiều nước, khoảng 2 – 4 lít nước 1 ngày, đặc biệt là nước khoáng có kiềm. Điều này sẽ làm tăng lượng nước tiểu trong 24 giờ, giúp hạn chế tối đa sự lắng đọng urat trong đường tiết niệu.
- Tránh các thuốc làm tăng acid uric máu, tránh các yếu tố làm khởi phát cơn gout cấp như stress, chấn thương,…
Điều trị nội khoa
Khi bạn mang thai, mọi thuốc sử dụng đều phải theo y lệnh của bác sĩ. Kể cả trước khi mang thai bạn đã từng sử dụng thuốc hay điều trị gout theo toa bác sĩ. Nguyên nhân là vì những thuốc ấy có thể gây độc cho thai nhi.
Một số nhóm thuốc bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh gout:
- Thuốc chống viêm.
- Thuốc giảm acid uric máu.
- Thuốc tăng thải acid uric.
Trong 3 nhóm thuốc trên, dùng được loại nào và dùng như thế nào khi bị gout thai kỳ, sẽ được bác sĩ hướng dẫn cụ thể để bạn vượt qua cơn gout cấp tính.
Đừng bao giờ tự ý sử dụng thuốc khi chưa có sự cho phép của bác sĩ bạn nhé!
Điều trị ngoại khoa
Áp dụng cho trường hợp gout nặng, theo chỉ định của bác sĩ.
Biến chứng nguy hiểm
Đối với người mắc bệnh gout nói chung nếu không điều trị kiểm soát bệnh, biến chứng sẽ rất nặng. Đối với mẹ bầu bị bệnh gout thai kỳ những biến chứng bao gồm:
- Huyết áp cao do gout khiến mẹ bầu có nguy cơ bị tiền sản giật rất cao.
- Tiểu đường thai kỳ do gout gây ảnh hưởng đến thai nhi, có khi nguy hiểm đến tính mạng của mẹ và bé do gây khó sinh,…
- Tiền sản giật, bệnh “khớp đớp tim”(đau khớp gout dẫn đến bệnh tim mạch),…
Bệnh gout thai kỳ trở nên nguy hiểm khi bạn không thể kiểm soát bệnh, dẫn đến sự đau đớn liên tục vì những đợt viêm khớp cấp hành hạ, kéo theo những biến chứng nguy hiểm cho việc sinh con.
Phòng bệnh
Chế độ sinh hoạt hợp lý, giảm các chất giàu purin, chất béo,…
Điều trị tốt các bệnh lý gây bệnh gout thứ phát như suy thận, do thuốc, các bệnh lí chuyển hóa,…
Lời khuyên
Mẹ bầu không nên quá lo lắng hay vội vã khẳng định mình bị gout vì thấy mình có các dấu hiệu giống như người ta nói trên báo đài. Việc đầu tiên bạn cần làm là ghi chú lại những bất thường của cơ thể mình, sau đó đến khám tại cơ sở y tế uy tín, các bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp bạn nhận được sự chăm sóc tốt nhất.
Hy vọng thông tin được cung cấp trong bài viết này có thể giúp những người mẹ tương lai cảm thấy an tâm hơn. Vì bệnh gout không phải không thể kiểm soát, chỉ cần bạn được thăm khám đầy đủ và thay đổi chế độ sinh hoạt ăn uống phù hợp hơn!
